Ik huur 100m2 moestuin, heb last van diverse soorten onkruid en realiseerde me afgelopen week hoezeer dit fenomeen een parallel vertoont met dat van een besmette plek in organisaties.
Langzaamaan begin ik te begrijpen wat de functie is van de verschillende soorten onkruid wat helpt bij het realiseren van een betere (!) oogst. Met besmette plekken werkt het net zo!
Durf jij die te onderzoeken en daarmee een belangrijke sleutel te vinden voor het welbevinden van je organisatie? Ik heb het graag over volhoudbaar ondernemen & leiderschap. Deze plekken aan te kijken, te onderzoeken én te herstellen leidt tot het vergroten van je vermogen om volhoudbaar te ondernemen.
De term besmette plek komt uit het systemisch werken van Bert Hellinger, ook wel familie- en organisatieopstellingen genoemd. Het gaat hierbij meestal om een plek waarbij de persoon op de betreffende plek moet vertrekken.
Vaak gaat dat gepaard met ruzie, onenigheid en een gebrek aan vertrouwen – waarop vervolgens een overhaast vertrek plaatsvindt. Omdat het gaat over moeten vertrekken is er niet of nauwelijks de gelegenheid om goed afscheid te nemen. Het kan zelfs zo zijn dat iedereen op zo’n moment denkt liever kwijt dan rijk.
Een besmette plek kan ook worden omschreven als een plek in het organisatiesysteem waar iets niet klopt. Onderliggend aan de onenigheid en het moeten vertrekken kunnen onopgeloste conflicten, onuitgesproken emoties en bijvoorbeeld onduidelijkheid over de rol ten grondslag liggen.
Het overhaaste en vanuit onenigheid ontstane vertrek resulteert er vaak in dat het goede wat deze persoon op deze plek heeft bijgedragen geen kans (meer) krijgt om gezien, gewaardeerd en geëerd te worden.
Vergelijk het met dat ik het eerste jaar alle heermoes uit de grond trok en vrolijk doorging met zaaien. Zonder me te realiseren wat de functie van heermoes alias paardenstaart was. Met alle gevolgen van dien – want tot ik meer inzicht had in wat ik er tegen moest doen, verspreidde het zich eerst.
Na het onverwachte vertrek van de persoon raakt de betreffende plek hoe dan ook besmet.
Nu kunnen er twee dingen gebeuren.
Dit kan gebeuren doordat er twijfel is over hoe door te gaan. Het is niet helder wat voor soort persoon de plek dan moet gaan invullen, het krijgt geen prioriteit of niemand wil onderzoeken wat er nodig is. Hoe dan ook, een plek of functie kan zomaar een paar maanden tot een jaar niet ingevuld blijven.
Natuurlijk hangt dit ook af van bijvoorbeeld:
Binnen no time zit er een nieuwe persoon – waarvan iedereen natuurlijk hoopt dat het nu wel goed gaat.
Ook in dit geval zijn er factoren die hier invloed op hebben zoals:
Net zoals een virus zich ongezien verspreid, kan deze besmetting zich ook geruisloos verspreiden naar andere delen van het systeem. Wat op zijn beurt weer kan leiden tot disfunctioneren en stagnatie van de organisatie.
Denk aan een afdeling waar vanaf nu voortdurend spanningen en conflicten zijn, die maar niet worden opgelost. De productiviteit van de afdeling wordt hierdoor negatief beïnvloedt wat weer doorgegeven wordt aan andere afdelingen.
In alle gevallen zie je dat een besmette plek een eigen leven gaat leiden in de organisatie.
Hoe vaker het gebeurt dat op een specifieke functie mensen abrupt moeten vertrekken, hoe groter de interne vertrouwensbreuk, hoe groter de impact op andere plekken en afdelingen, én hoe sneller een opvolger zal struikelen.
En dan heb ik het nog niet over de impact op externe relaties als de besmette plek specifiek ging over de relatie met klanten, leveranciers of zakelijke partners...
Wellicht heb je het zelf meegemaakt of ken je voorbeelden zoals:
Hoe het ook zij, een besmette plek lijkt wel een vloek die ettert, steeds weer opduikt en zich in ieder geval niet vanzelf oplost.
Het onkruid in mijn moestuin is als die besmette plek in jouw organisatie: ik kwam er niet zomaar vanaf.
Neem mijn heermoes.
Mijn tuin was de twee jaar voordat ik hem overnam volkomen verwaarloosd. Het onkruid teelde welig. Want naast heermoes zit er ook zevenblad, en bamboe en kweekgras. Een kenner weet genoeg…
Op de plekken waar ik heermoes vond, bleek dit namelijk een vrij nauwkeurige graadmeter van de kwaliteit (!) van de grond in mijn moestuin. Op die plekken bleek het te gaan om “vochtige, voedingsarme en zure grond. […] Heermoes in de tuin geeft aan dat de bodem niet vruchtbaar is”, aldus Wikipedia. En het is een teken van te weinig mineralen in de grond.
Waar heb ik het dan over?
Het enige wat ik moe(s)t doen is een omgeving creëren die beter is voor mijn groenten, en daarmee automatisch minder goed voor de welig uitdijende heermoes.
En dat blijkt dus – helemaal niet zo moeilijk. Ik citeer eerst Wikipedia:
Sterker nog, heermoes heeft verschillende belangrijke functies:
PS: Heermoes is giftig en niet goed voor katten, honden en paarden. Voor je het gebruikt als thee, moet je verdraaid goed weten welke variant je oogst. Don’t try this at home als je niet weet wat je doet.
Als je te maken hebt met een besmette plek in je organisatie, is dat een teken aan de wand.
Als je je gewaar wordt van een dergelijke plek in je organisatie, dan zegt dat iets over:
Kortom, als je niet bang bent, niet te snel vervalt in conflicten laten escaleren tot het ontslaan van mensen zonder goed te hebben uitgezocht wat het conflict laat zien, dan kun je het welbevinden van je organisatie positief beïnvloeden.
En dat is prachtig!
Je hoeft alleen maar te onderzoeken wat deze besmette plek jou wil vertellen over jouw organisatie en dát aan te pakken. Het gaat over de wortel van het probleem, niet het plantje.
Je moet hierbij wel bereid zijn om verder te kijken dan je neus lang is. En dat bedoel ik zo letterlijk als ik het schrijf.
Ik dacht in eerste instantie vrij simpel: onkruid? Eruit halen en door.
Nu weet ik: onkruid betekent onderzoek doen. Desnoods met een plant app te weten komen waar ik naar kijk. Daarmee kan ik achterhalen wat dit onkruid mij vertelt over de grond en hoe ik deze daarna kan verbeteren: op een natuurlijke en volhoudbare wijze! Daarna zal het onkruid uit zichzelf verdwijnen en kan mijn moestuin floreren. En ja, dit is een proces van vallen opstaan. Maar let wel: alles wat ik leer kan ik vervolgens in iedere andere moestuin of gewone tuin opnieuw toepassen.
Dus, nogmaals:
Durf jij die besmette plek te onderzoeken en daarmee een belangrijke sleutel te vinden voor het welbevinden van je organisatie? De uitdaging zit ‘m er in dat het namelijk ook zomaar zo kan zijn dat je zelf aan de bak moet. Wie weet ontdek je een blinde vlek op je eigen leiderschap of het leiderschap van je eigen management team.
Wat als jij de heermoes van je eigen organisatie blijkt te zijn?
Durf je jezelf, je eigen gedrag en jouw rol in het geheel te onderzoeken?
Vooral door dialoog.
Dialoog als in – vragen stellen, begrijpen wie die mens is waarmee je samenwerkt en luisteren om te begrijpen.
Het gaat dan niet meer over de vraag hoe snel kom ik van deze persoon af, maar over hoe creëren we samen een gezond klimaat? Een volhoudbaar klimaat waar het goed vertoeven is voor jou, voor de ander, voor het team en uiteindelijk ook voor je klanten, leveranciers en zakelijke partners.
Een vijftal dialoogvormen die je kunt inzetten om te komen tot inzicht, heling en herstel van het effect van besmette plekken.
Uiteraard kun je ze ook inzetten om te voorkomen dat je überhaupt met besmette plekken te maken krijgt!
Het vraagt om lef dialoog, luisteren en doorzettingsvermogen.
Maar het resultaat mag er zijn. Zoals ik lekkere mais, tuinbonen en pompoenen uit eigen tuin mag oogsten, zo kun jij hiermee een onderneming bouwen waar het goed vertoeven is.
Wie weet hoef je nu geen afscheid te nemen van die ene persoon die anders is dan jij. Betekent het dat een meningsverschil niet escaleert tot onoplosbaar conflict. Kun je via dialoog ontdekken wat jouw onderneming nodig heeft om een vruchtbare bedding te zijn voor iedereen die er werkt. De diversiteit aan mensen, de veilige bedding die wezenlijke dialoog kan bieden en het lef om niet weg te lopen als het spannend wordt maken dat jouw team(s) kunnen bloeien en groeien.
Als je trouwens hulp nodig hebt voor een dergelijke dialoog, of gewoon eens wilt sparren over hoe je dit kunt aanpakken, mail of bel gerust. Ik breng 30+ jaar ervaring mee als (inter)nationaal proces-, project-, programmamanager, team en 1:1 coach en geloof dat alleen volhoudbaar ondernemen & leiderschap ons gaan helpen in de transitie naar een volhoudbare wereld.
AI: een revolutie – ben jij er klaar voor? Heb je je kaartje gekocht, de stoelriemen vast en met je handen de railing vast? Want anno 2023 gaat het hard: snoei en snoeihard. Waarom je je als ondernemer in AI moet verdiepen en moet begrijpen hoe het je bedrijf kan raken!
Volhoudbaar leiderschap – wat is het en hoe ziet dit eruit? Wie ben jij als leider? En wat voor leiderschap zie je om je heen?
Wat doet een emotioneel intelligent team anders? En ik bij mijn aanrijding? Oh, en leidinggevenden zijn hierbij net zo belangrijk. Inclusief een belangrijke kernvraag.
Wat leuk dat je met mij van gedachten wilt wisselen. Ik hoor graag waar je het over wilt hebben en zie er naar uit je te spreken. Hartegroet, Madeleine Boerma
